Hoe geef je mensen met dementie een zinvolle dagbesteding? Dat is een vraag waar veel professionals en mantelzorgers zich mee bezighouden. Vaak kunnen thuiswonende patiënten een deel van de week naar een centrum voor dagbesteding toe. Een leuke variant daarop is een zorgboerderij. Onlangs kon ik zo’n boerderij bezoeken samen met twee ondernemers die hun boerenbedrijf voor deze vorm van zorg beschikbaar willen gaan stellen.

We worden hartelijk ontvangen door Carola van Staaveren van De Straalhoeve in Vijfhuizen. Zij ontvangt drie maal per week een groep van maximaal zes gasten. Bij ons bezoek zijn er zowel mensen met dementie als met lichamelijke beperkingen aanwezig, maar mensen met psychische problemen zijn ook welkom. Carola heeft acht jaar geleden de voormalige melkveehouderij van haar vader overgenomen. De koeien zijn verdwenen, maar er zijn nog beesten als varkens, schapen en kippen. Ook is er een tuin waarin bloemen, groenten, bessen en aardbeien worden geteeld. Veel gewassen zitten gewoon in de grond, maar de aardbeien zijn op stahoogte gebracht zodat ze makkelijker te plukken zijn. Een deel van de producten wordt verkocht en een ander deel gaat in de soep voor bij de lunch.

De gasten worden ’s morgens als familieleden ontvangen met een handdruk of een zoen op de wang. Een tijdje later rijdt vrijwilliger Carolien Blom met een van de gasten naar een bakker en een restaurant om oud brood op te halen. Dat wordt vervolgens in de kantine in grote stukken gesneden voor de schapen en in kleine blokjes voor de kippen. Een ander is bezig om groenten uit de tuin te snijden voor in de soep. Er zijn ook gasten die samen met vrijwilligers de dieren eten en drinken geven en de stallen helpen schoonmaken. De kantine vormt het kloppend hart van dit zorgbedrijf. Hier wordt uitgebreid koffie gedronken, geluncht en ’s middags wordt er de thee opgediend. Werken en koffiedrinken vindt plaats in een ongedwongen en gezellige sfeer. Er is op een boerderij altijd genoeg werk te doen, maar niets moet. En waarschijnlijk tot opluchting van een deel van de gasten is er ook geen verplichte bingo.

De ondernemers kregen goede tips mee, bijvoorbeeld dat het belangrijk is om voldoende vrijwilligers te hebben. Reken hierbij op een vrijwilliger per gast. En nog belangrijker is dat wordt nagegaan of de gast zich thuis voelt op een boerenbedrijf; kijk goed naar de mens achter de patiënt! Verder het advies om klein te beginnen met een of twee gasten. In de opbouwfase kan ondertussen worden gewerkt aan het behalen van de nodige kwaliteitskeurmerken op het gebied van hygiëne en veiligheid. Daarnaast moeten activiteiten voor de gasten worden ontwikkeld. De toekomstige zorgboerin gaf aan dat ze al een mooie activiteit in huis had, namelijk het verzorgen van paarden. Maar ook hier zal het van de gast afhangen of hij paarden eng vindt of er helemaal blij van wordt.

Een belangrijke voordeel van een zorgboerderij als De Straalhoeve is dat de gasten weer midden in het leven komen te staan. Ze maken soep of jam, ze mesten een stal uit of repareren een hek, ze maken de geboorte van een lammetje mee of het overlijden ervan. Maar wat volgens mij het belangrijkste is, is dat ze weer regelmatig contact hebben met personen buiten hun eigen woonomgeving. En wellicht heeft het met de naam van de boerderij te maken, maar met deze manier van omgaan met mensen met dementie zie je ze weer gaan stralen.