Het bezoek aan een verpleeg- en verzorgingshuis in Jyväskylä vormde een interessant onderdeel van de reis naar Finland waar ik de vorige keer over blogde. In deze instelling kunnen ook ouderen zonder verzorging wonen en dat was een vrij nieuw concept voor Finland. Deze ‘ouderen’ blijken al vanaf 55 jaar welkom te zijn in een kamer op de hogere verdiepingen. De ouderen mèt zorg zijn voornamelijk op de begane grond gehuisvest; hier liggen ook de noodzakelijke voorzieningen. Opmerkelijk is dat de Nederlandse overheid gecentraliseerde verzorging wil afschaffen terwijl er in Finland juist ruimte ontstaat om deze zorg naar de instellingen te verplaatsen.
Ik vind het een vreemd idee dat ik er over niet al te lange tijd zelf een kamer zou kunnen huren, gelet op de leeftijdsgrens. Dat is overigens geen aantrekkelijke optie omdat ik de kamers erg klein vind. Daar staat als pluspunt tegenover dat er naar goed Fins gebruik een sauna in het gebouw aanwezig is. En dat lijkt me dan weer heerlijk.
Er was in het huis veel personeel aanwezig in vergelijking met de Nederlandse situatie. Ik kan me voorstellen dat cliënten daardoor minder snel een luier opgedrongen krijgen omdat er geen tijd is om ze regelmatig naar de wc te begeleiden. De opbouw van het personeelsbestand verschilde ook. In een Nederlands verpleeghuis lopen veel specialisten rond, zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten en logopedisten. In de Finse situatie worden alle taken verricht door ‘practical nurses’ (verpleegkundigen) met een ‘polytechnic nurse’ (HBO-verpleegkundige) als teamleider. Een uitvloeisel van dit systeem kan zijn dat niet iedere cliënt de op hem toegesneden zorg krijgt. Maar er zijn wel meer handen aan het bed waardoor de cliënt veel aandacht zal krijgen met meer levensvreugde tot gevolg. Zo heeft elk systeem zijn voor- en nadelen.
Het uitdelen van medicijnen leverde een onvervalst déjà vu-moment op. Op een karretje stonden pillenbekers voor verschillende patiënten die vanuit voorraadpotten werden gevuld. Zo heb ik het 35 jaar geleden ook geleerd, maar sinds die tijd is er veel veranderd op het gebied van kwaliteitszorg. Toen ik aangaf dat je zo minder goed kunt controleren of elke patiënt de juiste medicijnen ontvangt, hoorde ik een illustratief verhaal. Een tijdje terug was iemand tegen de kar opgelopen en waren alle bekers omgevallen. Het was toen een heel karwei geweest om alles weer in de juiste potjes te krijgen; weggooien en opnieuw beginnen was blijkbaar geen optie.
Een plezierige ervaring vond ik de rust en gezelligheid tijdens de lunch. Dat kwam niet alleen doordat elke afdeling over verschillende leuk aangeklede zitjes beschikte, maar ook doordat de maaltijden netjes werden opgediend en de verpleegkundigen er even bij gingen zitten voor een praatje. Dat gun ik de Nederlandse ouderen ook.
Ik sprak een jonge verpleegkundige die een cliënt fysio-oefeningen liet doen. Ze had in haar driejarige opleiding geleerd om de fysio-toestellen op de juiste wijze te gebruiken en ze beschikte over boekjes met oefeningen. Hiermee ging ze voortvarend aan de slag. En dat is natuurlijk een geheel andere benadering dan die van onze fysiotherapeuten met een vierjarige HBO-opleiding. De verpleegkundige controleerde voornamelijk of de cliënt het apparaat goed gebruikte. Ik legde uit dat haar Nederlandse collega’s dit werk overlieten aan een fysiotherapeut. En ik schoot in de lach toen ik haar oprechte verbazing bemerkte over het feit dat onze verpleegkundigen een jaar langer onderwijs krijgen maar dit soort dingen niet leren: “Wat doen ze dan al die tijd op school?”.
