Bezuinigingen in de zorg – en bij de bingo kunt u een wasbeurt winnen

De zorg lijkt onbetaalbaar te worden en om die ramp te keren worden er vele plannen bedacht. Een ervan is om mensen die weinig zorg nodig hebben weer thuis te laten wonen. Het gaat hierbij om ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Op het eerste gezicht lijkt daar niets mis mee, maar …

Een van de redenen dat deze mensen weinig zorg nodig hebben is dat ze in een beschermde, veilige omgeving wonen. Als iemand met een verstandelijke beperking in een groep eet, kan hij dit waarschijnlijk zelfstandig en zal er geen indicatie aangevraagd worden voor hulp bij eten. Als dezelfde persoon op zich zelf woont zal hij hiervoor wel hulp nodig hebben. Er moeten immers boodschappen worden gedaan en dat betekent zorgen voor vervoer naar de winkel, kennis van ingrediënten om de juiste boodschappen te doen en omgaan met geld. En natuurlijk thuis op gezette tijden de tafel dekken en na afloop de afwas doen. Maar veel mensen met een verstandelijke beperking missen de vaardigheden om een huishouden te voeren.

Een analoge redenering geldt voor ouderen en chronisch zieken. Zorg die nu vrij eenvoudig in een instelling is te geven wordt bijzonder complex in een situatie waarin zelfstandig wordt gewoond.

Wie gaat de ‘eenvoudige zorg’ regelen als de verstandelijk beperkte zelfstandig woont of bij zijn ouders thuis? Het kan niet anders dan dat er een extra beroep wordt gedaan op familie en mantelzorg zoals dat veertig jaar terug nog gebruikelijk was. Dat hoeft niet per se verkeerd te zijn, maar de overheid vindt het ook belangrijk dat iedereen werkt. De combinatie van werk, eigen gezin en mantelzorger is heel erg zwaar. Dat is een beperkte periode vol te houden, maar op de lange termijn niet meer. En juist de groep chronisch zieken en verstandelijk beperkten hebben voor lange tijd zorg nodig.

Zijn er nog andere oplossingen te bedenken om de kosten van onze gezondheidszorg te verminderen? Ik denk dan zowel aan een aanpassing van de AWBZ als het blijvend kritisch kijken naar de organisatie van de gezondheidszorg.
De AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, is ingevoerd om onverzekerbare risico’s te verzekeren. Iedereen kan door ziekte of een handicap afhankelijk worden van langdurige zorg. Maar er worden door de AWBZ nogal wat zaken vergoed die niet zozeer onder onverzekerbare risico’s vallen, neem bijvoorbeeld de hielprik en de verschillende vaccinaties. Mijn advies aan de overheid is om de AWBZ om te vormen tot waarvoor hij oorspronkelijk is bedoeld.
In de gezondheidszorg zijn volgens mij nog steeds bezuinigingen mogelijk. Ik denk hierbij aan minder regels, minder controle, minder administratie, minder onnodig screenen. Evalueer het effect van handelen en behandelen.

Alle bezuinigingen hebben nadelen. Maar laten wij er in elk geval voor zorgen dat de zorg voor de kwetsbare groepen in onze samenleving op peil blijft. Een regelmatige wasbeurt moet een recht blijven, niet een luxe-artikel dat bij de bingo kan worden gewonnen.