Het is een mooi moment voor een terugblik op het MBO-zorgonderwijs. De reden is dat ik 25 jaar in dienst ben van het Talland College, voorheen het Horizon College. Ik geef hier les aan aankomend verpleegkundigen en verzorgenden.

Nog nooit heb ik ergens zo lang gewerkt als bij mijn huidige werkgever. Is dat niet verschrikkelijk saai? Nee, helemaal niet. Dat komt doordat het onderwijs voortdurend in beweging is. Elke vier of vijf jaar komt er een andere onderwijsvisie en gaan we het allemaal helemaal anders doen. Maar het is natuurlijk de vraag of er in essentie veel verbeterd is.

Toen ik als docent begon, werkten we samen met drie praktijkinstellingen: een regulier ziekenhuis, een psychiatrisch ziekenhuis en een instelling voor verstandelijk gehandicapten. Er was maandelijks overleg en de instellingen hadden een grote inhoudelijke inbreng in het onderwijs. We kenden elkaar, de lijnen waren kort. Mentoren gingen op stagebezoek en bleven daardoor goed op de hoogte van ontwikkelingen in de beroepspraktijk.

Door veranderingen verloren veel docenten het contact met de praktijk. Zo worden stagebezoeken nu ‘efficiënt’ uitgevoerd door aparte functionarissen en helaas niet meer door de betrokken docenten. Daarnaast worden vernieuwingen vaak ingebracht door onderwijsdeskundigen. Deze weten veel van onderwijs maar missen de ervaring uit de beroepspraktijk. Positief aan hun inbreng is overigens de verhoogde aandacht voor studievaardigheden en het bevorderen van het leerproces. Een laatste verandering is dat tegenwoordig veel docenten worden aangenomen zonder verpleegkundige achtergrond. Zij kunnen hun kennisoverdracht niet ondersteunen met voorbeelden uit hun eigen carrière en dan sta je bij kritische studenten met 1-0 achter.

Het fijne aan organisaties met veel vernieuwingsdrang is dat na verloop van tijd goede ideeën uit het verleden kunnen terugkeren. Zo werk ik al zes jaar met veel plezier bij het ‘Fieldlab kleinschalige dementiezorg’. Deze onderwijsontwikkeling ontstond uit een probleem. Verschillende instellingen met kleinschalige dementiezorg waren niet tevreden over de inhoud van het onderwijs, het sloot niet aan bij de praktijk. Bij het Fieldlab werken momenteel acht zorginstellingen en twee onderwijsinstellingen nauw samen[1]. Er wordt praktijkgericht onderwijs gegeven waarin de praktijk echt leidend is. Regelmatig hebben Ellen van der Gaag van Vonk en ik overleg met de praktijkopleiders van de instellingen. De lessen worden niet alleen door Ellen en mij gegeven maar ook door de praktijkopleiders. Deze zijn aanwezig bij de lessen en ze hebben ook de praktijkopdrachten gemaakt vanuit de visie van de betrokken zorginstellingen. Onlangs scoorde het Fieldlab in een audit dikke voldoendes met als toevoeging ‘dit is onderwijs dat navolging verdiend’.

Voor mij is door het Fieldlab de cirkel rond. We werken gelukkig weer veel samen met de praktijk met als verbetering dat er meer aandacht is voor het leerproces van de studenten dan vroeger.

[1] Onderwijsinstellingen: Talland College en Vonk  —  Zorginstellingen: Reigershoeve, WarmThuis, Woonzorggroep Samen, Alkcare, De Pieter Raat Stichting, Zorggroep Tellus, Jonkerszorg en Horizon Zorgcentrum